پوسیدگی دندان و ارتباط آن با ارتودنسی

 شاید از آنجا که بین ارتودنسی و پوسیدگی دندان ارتباط مستقیمی وجود ندارد، نیازی نباشد به عنوان یک متخصص ارتودنسی در مورد پوسیدگی دندان مطلبی بنویسم اما به چند دلیل تصمیم گرفته‌ام در مورد مطالبی از جمله همین پوسیدگی دندان هم نظراتم را بیان کنم.

 

اول به این خاطر که تعدادی از بیماران و هواداران صفحات مجازی از من خواسته‌اند،

دوم به خاطر اینکه شروع ارتودنسی محدودیت‌هایی را در مورد پرکردن دندان‌ها ایجاد می‌کند

لذا بحث پیشگیری و درمان پوسیدگی دندان در زمان درمان ارتودنسی نیاز به توجه خاص دارد.

 

یک دندان از سه لایه اصلی تشکیل شده:

– در درون بافت زنده و پویا به نام پالپ یا به اصطلاح عصب؛ که کار سوخت رسانی و ساخت و ساز و ترمیم را به عهده دارد

– بعد لایه عاج دندان؛ که استحکام متوسط دارد و تا حدود نفوذ پذیر و دارای عناصر حیاتی است

– در بیرون مینای دندان که یه ساختار کاملاً کریستال شده و کاملاً سخت و در عین حال شکننده و فاقد حیات است!

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 این ساختار را به خاطر بسپارید تا در مورد مکانیزم پوسیدگی صحبت کنیم:

 

به طور خلاصه پوسیدگی دندان حاصل از بین رفتن بافت دندانی به علت خورده شدن آنها است. در واقع میکروبها فعالیت می‌کنند و به علت این فعالیت مواد اسیدی در محیط ترشح می‌شود و این اسید باعث از بین رفتن مواد معدنی و سست شدن ساختار مینا می‌شود و در نهایت به تدریج یا ناگهان این ساختار در هم می‌شکند و حفره بزرگ یا کوچک در دندان ایجاد می‌شود.

می‌توان با رعایت بهداشت با مسواک و نخ دندان ( جذف بقایای غذا و و رساندن کلسیم و فلوراید به دندان ) سیر پوسیدگی دندان را متوقف کرد و یا حتی مسیر آن را معکوس کرد. به عبارتی پیشگیری جلوی پوسیدگی را می‌گیرد و یا آن را کنترل می‌کند.

 در مورد پوسیدگی و عوارض آن می توانید به فیلم زیر از کانال دکتر گوگانی در آپارات توجه کنید:

پوسیدگی در مراحل اولیه قابل برگشت یا قابل کنترل است. به همین دلیل گفته می‌شود که واجب نیست هر پوسیدگی‌ای ترمیم شود. معیارهایی برای این تصمیم گیری وجود دارد که در کتاب‌های مرجع علمی دندانپزشکی قابل مطالعه هستند.

عده‌ای هر لکه سیاهی روی دندان را نیازمندترمیم می‌دانند. به خصوص اگر در معرض دید باشد.

عده‌ای هم حتی در دندان سوراخ شده زیر نظر گرفتن دندان را مد نظر قرار می‌دهند تا ترمیم دندان زمانی انجام شود که واقعاً حفره به اندازه کافی بزرگ باشد.

در هر صورت درجه پوسیدگی دندان باید با رادیوگرافی بررسی شود و قبل از درگیر کردن عصب کنترل و ترمیم انجام شود.

چون عاج و عصب (بخش نیمه زنده یا زنده دندان) تا حدودی مقاومت در برابر پوسیدگی نشان می‌دهند و حتی تلاش می‌کنند که وضعیت را به حال قبل برگردانند (به همین خاطر بهتر است این فرصت را داد و درترمیم عجله نکرد) اما در پوسیدگی عمیق‌تر از یک حد مشخص، تأخیر درترمیم شبب از دست رفتن حیات عصب و نیاز به عصب کشی می‌شود!

به هر حل و در هر فردی، اگر پوسیدگی خیلی عمیق نباشد، می‌توان با افزایش کیفیت بهداشت دهان و دندان و رساندن فلوراید و کلسیم به سطح و عصب دندان، شانس توقف و یا حتی از بین رفتن پوسیدگی را به دندان داد!

 

خیر! همانگونه که اتومبیل باعث تصادف نیست و راننده است که تصادف ایجاد می‌کند، ارتودنسی هم عامل پوسیدگی نیست بلکه عدم رعایت بهداشت (مسواک +نخ دندان+…) توسط فرد باعث می‌شود پوسیدگی رخ دهد. در این بین در زمان ارتودنسی فقط پیچیدگی رعایت بهداشت بیشتر می‌شود و دقت بیشتر لازم دارد! دقیقاً مانند اینکه در شهر شلوغ یا در زمان بارندگی، راننده باید احتیاط بیشرتی داشته باشد که تصادف نکند!

 

اما اگر بهداشت درست رعایت نشود بسیار محتمل است که در نواحی ای که غذا گیر کرده و تمییز نشده، یعنی کنار اتصالات ارتودنسی ( ونه زیر آن ها!) لکه های پوسیدگی دیده شود:

 

 

اگر ترمیم دندان لازم است، بهتر است قبل از ارتودنسی انجام شود. ولی اگر برای ترمیم دندان نیاز به درمان‌های وسیع بازسازی ساختار دندان -مثل روکش- باشد باید بعد از ارتودنسی انجام شود.

در میانه درمان ارتودنسی اگر ترمیم لازم باشد با هماهنگی بین ارتودنتیست و دندان پزشک می‌توان این کار را انجام داد.

گاهی پوسیدگی‌های کمتر پیشرفته را می‌توان با رعایت بهداشت در همان حد حفظ کرد و بعدها ترمیم را انجام داد ولی اگر پوسیدگی عمیق‌تر باشد و یا رعایت بهداشت ضعیف باشد باید زودتر ترمیم را انجام داد.

 جهت مشاوره و اطلاع از هزینه ارتونسی می توانید مرکز ارتودنسی غرب تهران دکتر گوگانی، تماس حاصل فرمایید.