در این مقاله قصد دارم به‌عنوان یک مبتدی که در مسیر طراحی وب سایت دچار مشکلات زیادی شده ام از مشکلاتم حرف بزنم و تجربه هایی که با هزینه زیاد به دست آورده ام را به خوانندگان منتقل نمایم .
ریشه اصلی مشکلات من علاوه بر اطلاعات کم خودم، این بود که اسیر طراحان کم‌سواد و بدون تعهد اخلاقی کامل به اصول حرفه ای شده بودم.
داستان از اینجا شروع شد که طراحی سایت خودم را به گروهی سپردم که نه تنها توان کافی برای انجام خواست من را نداشتند، بلکه با مصادره مالکیت‌هاست و دامنه به نام خود -علی رغم اخذ هزینه کامل از من- باعث شدند با مشکلات زیادی از نظر SEO سایت و تکمیل طراحی سایت و به روز رسانی هسته سایت و مشکلات دیگر روبرو شوم.
نام این شرکت “اختر رایانه پارس” بود که بعد ها متوجه شدم تخلفات متعدد صنفی هم مرتکب شده بودند (شکایات متعدد از این شرکت نموده ام که هنوز ادامه دارد).
در این میان شرکت ارائه دهنده فضای هاستینگ هم علی رغم آگاهی از حقیقت و حتی وجود نامه از مراجع قانونی، با تجاهل و عافیت طلبی و محافظه کاری خود عملاً مانع رسیدن من به حقم شد.
بنابراین تجارب زیادی به دست آوردم که دوست دارم در اختیار شما قرار بدهم:
اولین نکته‌ای که به نظرمن مهم میرسد این است که:
“هرگز هیچ کاری را به دست کسی نسپارید که توانایی کافی ندارد و به اصول اخلاقی اعتقاد و التزام عملی ندارد!”
وگرنه به بهانه‌های مختلف و با هدف سودجویی و عافیت طلبی و منفعت طلبی، برای شما مشکل ایجاد خواهد کرد!
در اصل کسی که خدمتی ارایه می دهد از نظر اخلاقی (ودربسیاری از موارد از نظر قانونی) موظف است به شما اطلاعات کافی برساند و اگر تصور اشتباهی دارید یا آن را اصلاح کند و یا شما را در جهت اصلاح آن راهنمایی نماید. والی اگر این التزام وجود نداشته باشد و یا اجبار قانونی قوی موجود نباشد نه تنها ممکن است این روشن گری را ننمایند، بلکه حتی ممکن است از نادانی شما به نفع خود سوء استفاده کنند!
این شرایط درمورد هر موقعیتی که خدمات ارایه می شود ممکن است پیش بیاید، حتی ارتودنسی!
مثال آن شرکت سابق ارایه دهنده سرویس هاستینگ سایتم است که یکی از سرورهای معروف ایران بود که دارای نماد اعتماد الکترونیکی هم هست ولی در عمل چون به قوانین کار خود احاطه کافی ندارند، با قصور خود (عافیت طلبی و محافظه کاری بیش از اندازه) صدماتی به من وارد کردند که ممکن است به شما هم وارد کنند و پشتیبانی خوب ارائه ندهند!
یا ممکن است افراد و شرکت‌هایی وعده طراحی وب سایت را به شما بدهند ولی توان اجرای درست کار را نداشته باشند!
پس به ترتیب به این قدم‌ها توجه کنید:
١- اول نام دامنه را انتخاب کنید:
نامی که مناسب باشد را انتخاب کنید و مطئن شوید توسط فرددیگری ثبت نشده است!
برای ثبت دامنه با نام خودتان و با پسوند ir بهترین مرجع را در لینک زیر می‌یابید:
www.nic.ir
اکانتی به نام خود باز کنید و دامنه خود را خریداری کنید، کار سختی نیست!
اگر شرکت یا فرد مقابل اینکار را بکند، دقیقاً مثل این است که ماشینی که می‌خواهید بخرید را واسطه خرید به نام خود سند بزند! عملاً مالکش شما نخواهید بود.
البته در طی کار شرکت باید دسترسی کافی به پنل اداره دامنه باید داشته باشد و بتواند ایمیل‌های ارسال شده از طرف شرکت ارائه دهنده خدمات دامنه را مشاهده کند! ولی باید صراحتاً شما مالک باشید و شرایط همکاری در قراداد ذکر شده باشد!
٢- حال باید هاستنگ مناسب داشته باشید:
شرکت‌های مختلفی در ایران اقدام به ارائه خدمات میزبانی می‌نمایند. تعدادی معروفتر هستند ولی معروفیت در ایران گاه ربطی به خدمات مناسب ندارد! مثلاً در مورد تجربه من، شرکتی که یکی از معروفترین شرکت‌ها در این زمینه است، عملاً با تجاهل و عافیت طلبی خود در کنار کسانی قرار گرفت که قصد اخاذی و ممانعت از حق من را داشتند!
البته طراحان سایت ممکن است با شرکت‌های خاصی راحت ترباشند، در اینصورت در قرارداد تصریح کنید که مالکیت‌هاست باید به نام شما و با ایمیل شخص شما باشد ولی طراحان دسترسی کافی به حساب ادمین هاست داشته باشند!
وگرنه مثل این خواهد بود که موتور اتومبیل شما به نام فرد دیگری باشد و درب موتور قفل باشد و کلید هم دست واسطه باشد و نه شما!
عملاً شما از اتومبیل استفاده می‌کنید ولی برای رسیدگی به موتور و تعویض روغن و … وابسته به فرد دیگر خواهید بود و ممکن است آن فرد بخواهد از این نظر برای شما محدودیت ایجاد کند و حتی از شما اخاذی کند!
حال اگر طراحان سایت شما ادعای کپی رایت برای کدهای برنامه دارند -گذشته از اینکه برای داشتن حق کپی رایت، ارائه تأییدیه شورای عالی انفورماتیک لازم است- می‌توانید در قرارداد شرط کنید که از کدهای برنامه سایت فقط طراح بتواند استفاده کند! همین!
توجه کنید که ممکن است به شما بگویند “این روال کار است” ! گرچه برخی مسائل به غلط به شکل روال وجود دارد، ولی شما به روال اشتباه تن در ندهید!
٣- کد نویسی و انواع هسته‌های طراحی سایت:
بسیار مهم است که بدانید چه می‌خواهید! بهتر است حداقل دو نمونه از سایت‌هایی که دوست دارید سایتتان امکانات مشابه آن ها را داشت باشد به طراح معرفی کنید و امکانات مورد نظر خود را به وضوح و با ذکر سایت مورد نظر، در قرار داد خود ذکر کنید!
هرگز به وعده‌های شفاهی بسنده نکنید!
تجربه به من نشان داد که طراحان ممکن است وعده‌های زیادی به شما بدهند ولی در نهایت برای اجرای بدیهی‌ترین خواست‌های شما، توانایی نداشته و قرارداد ضعیف نوشته شده را بهانه کنند!
مثلاً من نمونه سایت هم ارائه داده بودم ولی چون مساله ای (مثل رسپانسیو بودن (یعنی سازگاری با پلت فورم های مختلف مانند مبایل و تبلت و …) عیناً در قرار داد ذکر نشده بود، طراح با کلی منت درنهایت آن را ناقص انجام داد و حتی انتظار داشت که هزینه بیشتر پرداخت کنم! من هم قانونا نمی‌توانستم ادعایی کنم زیرا در قرار داد به آن اشاره‌ای نشده بود و تنها ملاک من وعده شفاهی شرکت طراح برای “ارائه سایتی پیشرفته‌تر از سایت نمونه ارائه شده توسط من بود”! مسیر درست این است که شرکت یا فرد طراح به شما تمام امکانات ممکن موجود را برای شما ارایه دهد و شما آگاهانه آن ها را انتخاب یا رد نمایید.
نوع هسته سایت هم مهم هست! برخی هسته‌ها امکان گسترش کمتری دارند، یا اگر نسخه جدید آنها وارد بازار شود، نمی‌توان سایت شما را راحت به روز کرد!
به عبارتی ممکن است طراح شما طوری کارش را انجام دهد که شما مجبور شوید ١-٢ سال بعد دوباره برای طراحی سایت هزینه زیادی پرداخت کنید. مشکلی که برای سایت من پیش آمد همین است که هسته قابل آپگرید ندارد و عملا تغییر آن نیازمند طراحی مجدد است.
توجه:
بازاریابی اینترنتی در وب سایت‌هایی که به قصد بیزینس و تبلیغات راه اندازی می‌شوند بسیار مهم است! ممکن است هسته سایت طوری باشد که امکان انجام اصلاحات حیاتی برای سایت شما از نظر SEO وجود نداشته باشد! یعنی مشکلی که من داشتم و شرکت‌هایی که روی بهینه سازی سای و سئو کار می‌کنند، برای رسیدن به نتیجه مورد نظر طراحی سایت جدید را پیشنهاد کرده بودند و اعلام کرده بودند که هسته سایت موجود من امکان بهینه سازی کامل را ندارد! به عبارتی هزینه بهینه سازی از هزینه اولیه بالاتر بود و من می‌توانستم با هزینه‌ای کمتر، یک سایت بهینه سازی شده و با rank بالا را باهم داشته باشم!
به عبارت دیگر طراحان سایت من نه تنها با توهم خود و به بهانه کپی رایت دسترس من و شرکت‌های بهینه سازی را به کد های سایت بسته بودند، بلکه با کم سوادی خود و استفاده از هسته مرکزی ضعیف باعث شده بودند من از امتیازی حیاتی در دنیای امروز اینترنت محروم شوم!
۴- در عقد قرارداد می توانید از نمونه قرارداد های معتبر استفاده کنید ، یا حتی با یک وکیل یا کارشناس آگاه در زمینه الکترونیک مشورت کنید!
مثلا توجه کنید که قرار داد یک طرفه نباشد و ضمانت اجرایی کافی داشته باشد!
مثلا در قرار داد سایت من که به خاطر بی دقتی و اعتماد بیجای من بسیار نامناسب تنظیم شده بود، طراحان برای تاخیر خود جریمه ای در نظر نگرفته بودند ولی برای تعلل کارفرما جریمه در نظر گرفته بودند!
نتیجه اینکه بهانه ای داشتند برای کش دادن کار و درخواست هزینه بیشتر!
۵- پرداخت ها را واضح و به صورتی انجام دهید که بعدا بتوانید به آن استناد کنید!
اگر نقد پرداخت می کنید، رسید بگیرید. وگرنه ممکن است نتوانید پرداخت را ثابت کنید. تا سایت را تحویل نگرفته اید و به اتمام کار توجیه نشده اید، پرداخت نهایی را انجام ندهید!
۶- پشتیبانی و آپگرید سایت را جدی بگیرید:
یا باید در همان قرارداد اولیه برای پشتیبانی چند سال هم بندی در نظر گرفته شده باشه و طراح خودش تعهد کنه و یا شرکت کسی را با هزینه معقول برای پشتیبانی معرفی کنند. پشتیبانی با وارد کردن داده ها تفاوت دارد! وارد کردن داده ها را شما یا همکاران می توانید فراگرفته و انجام دهید ولی پشتیبانی سایت کاری تخصصی است.
در نهایت باید گفت مثل هر اقدام دیگری بهتر است طراحی سایت سنجیده انجام شود. صرفه جویی در برخی هزینه ها ممکن است بعد ها باعث پشیمانی شود. تضمینی نیست که باسپردن کار حتی به شرکت های معتبرتر، شما رضایت کامل داشته باشید یا به مشکل نخورید ، چون برخی از این ناراحتی ها حاصل سوء تفاهم هاست! اما کار با شرکت های معتبرتر، ریسک کمتر دارد و شما از وجود پشتیبانی مطمئن تر خواهید بود.
در پایان اگر شما هم تجربه خاصی دارید می توانید به صورت کامنت زیر همین مطلب با من و خوانندگان به اشتراک بگذارید.
هرکسی در هر مقامی هر خدمتی که ارایه می کند باید با تعهد و توان کافی این کار را انجام دهد!
اگر نمی توانیم بهترین خدمات یا لااقل خدمت در حد استاندارد ارایه دهیم، بهتر است این کار را انجام ندهیم.
صابر سیدگوگانی
متخصص ارتودنسی
